Twoje PC Recenzje / Testy

M E N U

» Nowości

» Archiwum

» Recenzje / Testy

» Board

» Rejestracja

Szukaj @ TwojePC

T E C H N I K A

VIA KT133A, magistrala 133 MHZ, a płyty główne

Stefan 09/04/01	WSTĘP Cała sprawa zaczęła się na przełomie grudnia 2000 roku i stycznia 2001. Rozpoczęła się wtedy, mniej więcej równoczesna, sprzedaż procesorów AMD Athlon współpracujących z magistralą 133 MHz oraz dostosowanych do tej magistrali płyt głównych opartych na chipsecie VIA KT133A. Co ciekawe premiera nowych procesorów odbyła się wcześniej niż premiera którejkolwiek z płyt zbudowanych na nowym chipsecie. Jest to jednak tylko ciekawostka marketingowa. Pierwszym odruchem "overclockerów" z całego świata była próba przystosowania stumegahercowych procesorów AMD do magistrali 133 MHz. Wieści dobiegające z różnych stron były jednak sprzeczne. Jedni ogłaszali sukces, inni porażkę. Śledząc inne serwisy internetowe zapewne sami to zauważyliście. Celem tego tekstu jest rozwianie wątpliwości dotyczących zwiększania magistrali ze 100 MHz do 133 MHz w przypadku stumegahercowych procesorów AMD Duron oraz Thunderbird. Na zakończenie wstępu mogę dodać, iż rozwiązaniem problemu NIE będzie banalne stwierdzenie typu "obniż mnożnik, zwiększ napięcie".

VIA KT133 KONTRA KT133A

Oba chipsety różnią się tylko jednym szczegółem. VIA KT133A obsługuje magistralę (FSB) 133 MHz, podczas gdy VIA KT133 tylko 100 MHz. Warto przypomnieć, że już wcześniejszy chipset VIA KX133 miał obsługiwać magistralę 133 MHz. Ze względu jednak na problemy techniczne dotyczące synchronizacji pracy pamięci oraz zgłaszane przez producentów płyt głównych problemy we współpracy z procesorami Thunderbird/Duron, VIA KX133 został przeznaczony tylko do obsługi starszego typu Athlonów (K7). Poprawiona wersja układu - VIA KT133 - osiągnęła największy w historii firmy sukces marketingowy. Chipset w założeniach miał już obsługiwać magistralę 133 MHz, ale z niewiadomych względów częstotliwość jej została obniżona do 100 MHz. Można snuć tutaj domysły, iż stało się tak ze względu na nie wypowiedziane życzenie AMD, które nie było wtedy zdolne produkować procesorów opartych na magistrali 133 MHz. Skoro stumegahercowe Thunderbirdy biły na głowę najszybsze Intel Pentium III, to nie było sensu spieszyć się z wprowadzaniem na rynek nowych.

VIA KT133 VIA KT133A

Możliwości podkręcania systemu tylko przy użyciu VIA KT133 były jednak dość ograniczone. Wszystko co można było zrobić, to zwiększenie FSB do 110 - 112 MHz. Czy ograniczeniem była konstrukcja DDR-owej magistrali EV6 procesorów Athlon? Nie wiem. Wtedy jednak odkryto skuteczną i bezpieczną metodę odblokowania mnożnika procesora. W pół roku później sytuacja w przypadku VIA KT133A ma się nieco inaczej. O mnożnikach procesorów AMD wiadomo już wszystko, na rynku dostępne są pamięci SDRAM wytrzymujące 160 MHz, a do tego karty graficzne AGP uczyniły ogromny krok naprzód.

ZADANIE - DURON NA FSB 133 MHZ

Na koniec 2000 roku stałem się szczęśliwym posiadaczem Durona 750 MHz oraz jednej z pierwszych płyt opartych na chipsecie VIA KT133A, a mianowicie Iwill KK266 - płyty posiadającej wszystkie potrzebne do podkręcania funkcje oraz przełącznik 100/133 MHz. Zwiększyłem zatem na samym początku napięcie do 1.85V, magistralę przy pomocy zworki ustawiłem na 133 MHz, mnożnika nie dotykałem i oczekiwałem 997 MHz. Niestety nie było mowy o tym, aby procesor w ogóle się zgłosił. Próbowałem zatem innej sztuczki - obniżenia wartości mnożnika. Zamalowałem mostki L1, uruchomiłem BIOS w normalnych ustawieniach i zmieniłem wartość mnożnika na 7. Wyłączyłem komputer, zworkę na płycie przestawiłem na 133 MHz i oczekiwałem 933 MHz (7x133 MHz). Znowu bez efektu. Zabieg ten powtórzyłem jeszcze kilka razy zmniejszając wartość mnożnika za każdym razem. Jednak nie udało mi się nawet wejść do BIOS-u. Zatem podsumowując pierwsze doświadczenia - przy magistrali 133 MHz Duron nie chciał się zgłosić bez względu na wartość mnożnika!

Co jest tego przyczyną? Najbardziej oczywista odpowiedź - płyta główna KK266. Powiadomiłem o tym fenomenie znajomych i przyjaciół. Zaczęliśmy monitorować internetowe serwisy oraz grupy dyskusyjne. Po kilku tygodniach okazało się, że niemożność uzyskania FSB 133 MHz dla Duronów/Thunderbird bez względu na użyty mnożnik jest cechą tych wszystkich płyt, które mają przełącznik 100/133 MHz. Z tych, o których słyszałem są to AOpen AK73 ProA, EPoX 8KTA3, Iwill KK266, Microstar K7T Turbo, Soltek 75-KAV oraz Transcend TS-AKT4A.

DLACZEGO NIE DZIAŁA?

Niestety muszę przyznać, że sam na to nie wpadłem, choć niektórzy napisali o tym "elementarne mój drogi Watsonie." Prześledzić trzeba proces BOOT-owania na płytach wyposażonych w takie zworki. W pierwszych cyklach ustawiane jest FSB na poziomie 133 MHz oraz używane jest ustawienie mnożnika default. Innymi słowy, w pierwszych cyklach BOOT-owania procesor wykorzystując 133 MHz FSB używa swoje oryginalne, fabryczne ustawienia mnożnika! Jeśli w takich ustawieniach nie jest on w stanie poprawnie pracować albo przynajmniej zadziałać przez kilka chwil, tak aby włączył się BIOS i, dzięki zamalowanym mostkom L1, zmniejszył mnożnik, to taki Duron/Thunderbird na takiej płycie głównej, bez dodatkowych usprawnień NIE ruszy na FSB 133 MHz. Mogę dodać, iż z moim Duronem 750 MHz miałem trochę pecha, gdyż te akurat procesory na większości płyt zazwyczaj działają na magistrali 133 MHz.

REKLAMA DLA ASUSA I ABITA

Na jakich płytach taki problem nie występuje? Potrzeba, aby w pierwszych cyklach BOOT-owania płyta używała FSB 100 MHz i dopiero po (lub "równocześnie" - wszystko jedno co to znaczy) ustawieniu mnożnika zmieniła FSB na 133 MHz. Obserwacje dowodzą, iż na rynku są na razie trzy takie płyty. Są to Abit KT7A, Abit KT7A-RAID oraz ASUS A7V133. Oczywiście jeśli znacie jeszcze jakieś inne to natychmiast dajcie znać. Innymi słowy, są to całkowicie bezzworkowe płyty. Sprawa ciut komplikuje się w przypadku ASUSa A7V133, gdyż może on także pracować w pełni zworkowym trybie. Jednak z tego co od (jednego co prawda) użytkownika słyszałem nie ma to znaczenia, gdyż jeśli nawet ustawimy na zworkach 133 MHz, to i tak początkowe cykle BOOT-owania będą się odbywać przy FSB 100 MHz. Dodam jednak, iż tu mogę nie mieć racji, gdyż sam takiego ASUSa w rękach nie miałem.

CO DALEJ?

Jeśli macie jedną z płyt, na których nie daje się puścić Durona (Thunderbirda) na magistrali 133 MHz, to nie należy załamywać rąk. Wszystko co trzeba zrobić to zmienić fabrycznie ustawiony mnożnik. Będę tu precyzyjny - NIE chodzi o zamalowanie mostków L1 i umożliwienie zmiany mnożnika przez BIOS! W tym przypadku potrzebna jest ingerencja w mostki L6. Niniejszym przekazuję ukłony w stronę Toms Hardware za rozpracowanie oznaczeń Durona. Oto lista możliwych konfiguracji mostków L6. W zależności od niej ustalane jest oryginalne ustawienie mnożnika.

W przypadku mego Durona 750 MHz zabieg pozwalają na uzyskanie 933 MHz (7x133 MHz) był bardzo prosty. Polegał on na zamalowaniu pierwszego z lewej mostka. Aby upewnić się, że poniższa rysunek jest prawdziwy, a moje rozumowanie prawdziwe także dla procesorów Athlon Thunderbird przeprowadziłem podobny eksperyment z Thudnerbirdem 850 MHz mojego kolegi. Oczywiście na samym początku, przy płycie Iwill KK266 nie było mowy o 1.13 GHz (8.5x133). Każde natomiast "normalna" zmiana mnożnika także nie przynosiła efektu. Zabrałem się za L6. Proszę zauważcie jak dobrym obiektem do tego typu badań jest procesor o nominalnym mnożniku 8.5. Jednym ruchem można obniżyć mnożnik do 8, dwoma natomiast do 7. W moim przypadku zdecydowałem się na obniżenie mnożnika od razu do 7.5, gdyż jakoś nie podejrzewałem tego akurat procesora o 1064 MHz (8x133 MHz). Przy 7.5x133 MHz osiągnąłem równy 1 GHz i byłem z tego bardzo zadowolony.

W ramach deseru możecie być zainteresowani tym, jak odczytywać ustawienia mostków L6. Cztery pary mostków odpowiadają ustawieniom odpowiednio 0.5, 1, 2, 4 (zauważcie, że są to potęgi dwójki). Wszystko to dotyczy otwartych mostków. Jeśli suma ustawień na mostkach L6 znajduje się w przedziale od 0 do 1.5, to należy dodać 11, aby otrzymać wartość mnożnika. Jeśli się znajduje w przedziale od 2 do 7.5, to należy dodać 3 aby otrzymać wartość mnożnika. Weźmy dwa przykłady - Duron 750 MHz (mnożnik 7.5) oraz Athlon 850 MHz (mnożnik 8.5). W pierwszym przypadku 0.5+4=4.5, do których dodajemy 3 i otrzymujemy 7.5. W drugim 0.5+1+4=5.5, do których dodajemy 3 i mamy 8.5. Czyż nie piękne?

KIEDY SIĘ NIE DA?

Jak zapewne już zauważyliście są takie wartości mnożnika, których zmiana wymaga przerywania mostków. Co zrobić z Thunderbirdem 1.1 GHz? Najlepiej byłoby obniżyć mnożnik do 10 lub 9.5, co dawałoby rewelacyjne 1.33 GHz lub 1.26 GHz. Jednak aby tego dokonać trzeba jednak najpierw przeciąć aż trzy mostki! Generalnie zaś, pomimo, że znajdziecie na Sieci magików, którzy potrafią przecinać mostki, to nie polecam tego, gdyż na dzień dobry tracicie gwarancję, a szansa uszkodzenia jest duża. Poza tym problem ten występuje zazwyczaj w procesorach o bardzo wysokim mnożniku, których koszt dwukrotnie przekracza koszt płyty głównej. Zatem lepiej jest sobie sprawić płytę główną ASUS lub Abit. Niektórzy z was zauważą zapewne, że także w przypadku procesorów o mnożniku równym 7 może wystąpić konieczność przecinania mostków. Moja rada jest jednak taka - lepiej dać sobie z tym spokój i spróbować normalnie puścić taki procesor na 1 GHz (10x100 MHz), choć Thunderbirdy z pierwszych serii chyba nie pójdą wyżej niż 900 MHz (9x100 MHz).

ZAKOŃCZENIE

Pewnie część z Was zada pytanie - jaka jest rzeczywista różnica w wydajności pomiędzy 1 GHz uzyskanym w trybie 10x100 MHz, a 7.5x133 MHz? Dzięki uprzejmości pani Małgorzaty Nowak z firmy AMD będziemy mieli stały kontakt z najnowszymi produktami AMD i oczywiście wtedy Was o różnicy (bądź jej braku) w wydajności poinformujemy (pomimo, że ani Intel ani AMD oficjalnie nie akceptują podkręcania swych procesorów).

K O M E N T A R Z E

penis (autor: morgі | data: 29/05/11 | godz.: 16:00)
na dyda czole

D O D A J K O M E N T A R Z

Aby dodawać komentarze, należy się wpierw zarejestrować, ewentualnie jeśli posiadasz już swoje konto, należy się zalogować.