Testy 5 wydajnych chłodziw Noctua, Raijintek, SilverStone

M E N U

» Nowości

» Archiwum

» Recenzje / Testy

» Board

» Rejestracja

Szukaj @ TwojePC

RECENZJE | Testy 5 wydajnych chłodziw Noctua, Raijintek, SilverStone

Testy 5 wydajnych chłodziw Noctua, Raijintek, SilverStone Autor: DYD \| Data: 12/08/13
Letnia aura bardzo sprzyja podnoszeniu się temperatury naszym wrażliwym podzespołom w komputerze. Najbardziej narażony na te nieprzyjemności związane z wysoką temperaturą jest oczywiście procesor i to właśnie przy użyciu modelu i7-4770K w aktualnych, gorących okolicznościach przeprowadziliśmy test kilku nowych wentylatorów. Na warsztat w upalne, sierpniowe dni poszły następujące jednostki chłodzące: jako baza Referencyjny wentylator Intela, SilverStone TD03 (ciecz), SilverStone AR01, Raijintek EreBoss, Noctua NH-U14S oraz NH-U12S.

Referencyjny wentylator Intela

Na początek najprostszy wentylator, który dostajemy (choć są wersję "OEM", "bulk" procesorów bez chłodzenia, często jednak cena jest prawie identyczna "z" czy "bez" chłodzenia) razem z procesorem. To wersja pochodząca od procesora Core i7-4770K, prosta konstrukcja, którą główną zaletą jest bardzo szybka i łatwa instalacja nie wymagająca dostępu do płyty głównej od spodu. To głównie odróżnia go od innych, zaawansowanych radiatorów, bowiem prawie wszystkie wydajne chłodziwa posiadają usztywniającą płytkę mocującą od spodu obudowy (tzw: "backplate" z angielska).

Niewielkie gabaryty, niska konstrukcja typu "low-profile" i cicha praca przy bardzo niewymagającej pracy (przeglądanie Internetu, poczta, office) oraz oglądaniu filmów - w tych scenariuszach chłodzenie Intela się sprawdzi. Przy pracy wymagającej mocy od procesora, czy w grach ten wentylator zupełnie się nie sprawdzi, co pokażą testy. Jeśli więc inwestujemy we względnie wydajny procesor, porządne chłodzenie jest wysoce zalecane. Spójrzmy jak wygląda referencyjne chłodzenie pochodzące od procesora Core i7-4770K.

(kliknij, aby powiększyć)

SilverStone TD03 (ciecz)

Chłodzenie TD03 (wraz z większym modelem TD02) z rodziny Tundra, pojawiło się w ofercie firmy SilverStone w czerwcu 2013 roku. TD03 to zamknięty układ chłodzenia cieczą, zawierający w sobie chłodnicę o wymiarach 159mm (D) x 124mm (Sz) x 45mm (W), dwa umieszczone po bokach chłodnicy 120 mm wentylatory, oraz podłączonego do chłodnicy poprzez dwie rurki bloku wodnego z wbudowaną pompką. Ciecz w układzie nie wymaga żadnej konserwacji i aktywnie transportowana jest do chłodnicy poprzez jedną rurkę (druga działa pasywnie). Rurki są dość sztywne, choć w pewnym zakresie możemy je oczywiście wyginać. Wentylatory automatycznie pracują z prędkością od 1500 do 2500 obrotów na minutę, co przedkłada się na dość spory hałas podczas pracy. Aby zmniejszyć prędkość wirowania wentylatorów, warto skorzystać z kontrolera obrotów, którego jednak w zestawie nie ma. Chłodnica z blokiem wodnym łączy się za pośrednictwem dwóch wężyków o długości 310mm. Pompka pracuję w zakresie 2500 (±200rpm) i również można regulować jej prędkość kontrolerem obrotów.

Proces montażu SilverStone TD03 jest prosty i polega na zamontowaniu płytki "backplate" i osadzeniu na nim bloku wodnego. Chłodnicę montujemy wewnątrz obudowy, aby wyprowadzić ją na zewnątrz trzeba by odłączyć przewody, co raczej nie jest zalecane. Montaż wentylatorów na chłodnicy jest niezbyt precyzyjny, śruby za bardzo naprężają plastik i wymagana jest siła do ich przykręcenia. Układ powietrzny nie należy do cichych, przy pracy bez kontrolera wentylatorów. Pracują one minimalnie z 1400 obrotów na minutę i powodują zbyt duży hałas. Po zmniejszeniu prędkości (przez kontroler obrotów, którego nie ma jak wspominałem) do 1000rpm jest już na tyle cicho, że zaczyna być słyszalna transportowana ciecz w rurce, przy ustawieniu wydajności pompy wody na maksimum. Moc pracy pompki wodny jest widoczna także przez jej niebieskie, delikatne oświetlenie, które przygasa jak zmniejszamy jej wydajność (zupełnie wygasa po wyłączeniu). Może się zdarzyć, że płyta główna nie poda zasilania dla pompki z 3-pinowego lub 4-pinowgo gniazda FAN, więc warto sprawdzić po pierwsze, czy czuć przepływ cieczy w jednej rurce oraz czy oświetlenie na pompce wody działa. Odpowiednia konstrukcja radiatora z pompką wody nie blokuje dostępu do żadnych gniazd pamięci RAM.

(kliknij, aby powiększyć)

SilverStone AR01

Wentylator SilverStone AR01 należy do chłodziw z serii "Argon" i cechuje się klasyczną konstrukcją wysokiego i jednocześnie wąskiego radiatora z możliwością zamontowania dwóch coolerów 120 mm. Standardowe wyposażenie zawiera jeden wentylator o średnicy 120 mm i szerokości 25 mm, model AS1225H12 o natężeniu prądu 0.23A, ze wsparciem PWM (automatyczna kontrola obrotów wentylatora w zależności od obciążenia). W opakowaniu znajdziemy również instrukcję, elementy montażowe oraz trochę srebrnej pasty w folii. Radiator jest względnie lekki - posiada trzy miedziane rurki termoprzewodzące w kształcie litery "U", które u podstawy łączą się z płaską aluminiową podstawką, a w górnej części wchodzą pomiędzy aluminiowe listki radiatora. Jakość wykonania i dobrze wypolerowany spód nie budzą zastrzeżeń.

Montaż zaczynamy od nałożenia od spodu płyty głównej, podkładki "backplate", do której już na wierzchniej stronie przykręcamy wraz z podkładkami śruby wraz z podkładkami. Na tę konstrukcję nakładamy teraz cienkie płytki mocujące, dokręcając je śrubami. Teraz można już nałożyć pastę na procesor, następnie umieścić na nim radiator i całość spiąć usztywniającym mostkiem, skręcając go śrubami z użyciem własnego śrubokręta lub specjalnego klucza dołączonego do zestawu. Ten etap montażu można by uznać ze względnie prosty, jednak zastrzeżenia można mieć do płytki "backplate", która ma bardzo niejasno wycięte i oznaczone otwory. Trzeba "na czuja" szukać odpowiedniego rozstawu, my zamieszczamy zdjęcie jak należy poprawnie umieścić "backplate" dla gniazda Socket 1150.

Dość fantazyjny układ otworów, ewidentna niedoróbka...

Ostania czynność to przymocowanie wentylatora do radiatora - etap montażu wyjątkowo prosty, dzięki gumowym, antywibracyjnym mocowaniom, które bez wysiłku mocujemy w wentylatorze a następnie wpinamy w radiator. W standardowym położeniu, wentylator może blokować pierwszy slot dla pamięci DDR3, ale tylko dla modułów RAM z wysokim radiatorem. A takich używaliśmy w testach.

(kliknij, aby powiększyć)

Raijintek EreBoss

Teraz nowość, zwłaszcza na naszym rynku jeśli chodzi o producenta - model wentylatora EreBoss marki Raijintek dość ciężkiej do wymówienia. W porównaniu np. do SilverStone AR01 konstrukcja EreBoss jest dużo obszerniejsza, choć równie wysoka co AR01. Budowa EreBoss to sześć miedzianych ciepłowodów odpowiednio powyginanych (z zachowaniem kształtu litery "U"), w pełni wypolerowana podstawka oraz aluminiowe listki rozpraszające ciepło. Do wentylatora można zamontować po dwóch bokach wentylatory o średnicy 140 mm i szerokości 13 mm, model AG14013MMSPAB z natężeniem prądu 0.35A, ze wsparciem PWM (automatyczna kontrola obrotów). W fabrycznym opakowaniu znajdziemy jeden wentylator 140mm, elementy montażowe oraz instrukcje instalacji na różnych podstawkach. Jakość wykonania nie jest wysokiej klasy, można się trochę przyczepić do wykończenia spodu, ale po przetarciu podstawki po kleju od folii ochronnej, trzeba przyznać że spód jest solidnie wypolerowany.

Klasycznie zaczynamy montaż od płytki "backplate", włożeniu długich śrub oraz przytwierdzeniu konstrukcji plastikowymi wkrętkami. Podstawka "backplate" w tym modelu jest plastikowa. Następnie tak samo jak w modelu AR01 nakładamy dwie płaskie płytki na wystające śruby, które skręcamy nakrętkami. Teraz można nałożyć pastę, następnie radiator i całość skręcić przy użyciu mostka i dwóch śrub. W radiatorze jest specjalny otwór wzdłuż całej wysokości, aby móc spokojnie śrubokrętem dostać się do śruby. Po tym zostaje tylko przymocowanie wentylatora, na cztery gumowe zapinki - ten etap łatwy, ale spasowanie uchwytów wentylatora mogło być precyzyjniejsze. W naszej płycie, cooler mimo że cienki, zablokował dwa sloty RAM, zmieściły by się tam tylko moduły bez wysokich radiatorów.

(kliknij, aby powiększyć)

Noctua NH-U14S i NH-U12S

Obie konstrukcje są bardzo do siebie zbliżone, więc będą miały wspólny opis. Noctua NH-U14S i NH-U12S różnią się od siebie jedynie wielkością, zarówno radiatora jak i wentylatorów. Model NH-U14S gabarytowo ma obszerniejszy radiator (i więcej rurek termoprzewodzących) i posiada 140 mm wentylator NF-A15 PWM z maksymalnymi obrotami 1500rpm (0.13A, 1.56W). Z klolei NH-U12S posiada mniejszy 120 mm wentylator NF-F12 PWM także z maksymalnymi obrotami 1500rpm. Budowa radiatorów jest klasyczna, w postaci dość płaskiego i wysokiego bloku, do którego po bokach można zamontować dwa wentylatory. Jak przystało na Austriaków z Noctua komponenty zostały elegancko spakowane w oddzielne sekcje. Są elementy mocujące pogrupowane w oddzielnych kartonikach dla AMD i Intela, reduktor zasilania wentylatorów L.N.A. (Low-Noise Adaptor, zmniejsza max. obroty do 1200rpm), czytelne instrukcje, pasta termoprzewodząca Noctua NT-H1, zestaw mocujący dla opcjonalnego drugiego wentylatora oraz metalowa naklejka producenta na obudowę.

Zaczynamy montaż. Mocowanie radiatora jest identyczne w obu modelach i złożone z tych samych elementów. Metalowa płytka "backplate" od razu posiada w sobie przytwierdzona śruby, co ułatwia montaż. Następnie nakładamy na śruby plastikowe wysokie podkładki, po czym na tę konstrukcję nakładamy cienkie płytki mocujące, dokręcając je śrubami. Mimo iż wentylator jest przez producenta założony fabrycznie na radiator, trzeba go na moment odpiąć w celu dostępu do otworu mocującego. Teraz można już nałożyć pastę na procesor, następnie umieścić na nim radiator i całość skręcić dwoma śrubami przylegającymi do radiatora. Proces montażu przebiega gładko i szybko, zapinka na procesor umożliwia jego prosty montaż, a dodatkowo umożliwia zmianę jego pozycji na wyższą (jeśli np. posiadamy wysokie moduły RAM). Model NH-U14S blokował jedno gniazdo pamięci RAM dla wysokich modułów, zaś NH-U12S cechuje się 100% kompatybilnością dla pamięci i nie blokuje dostępu do żadnego slotu RAM z wysokim radiatorem. Spójrzmy najpierw na model NH-U14S.

(kliknij, aby powiększyć)

Teraz galeria z NH-U12S.

(kliknij, aby powiększyć)

Testy

Testy temperatur przeprowadzone przy temperaturze otoczenia 26 °C (sierpniowe upały). Wentylatory pracowały bez zamknięcia ich w obudowie. Zostały sprawdzone w trzech scenariuszach:

(1) obciążanie pełne aplikacją Aida 64 (poprzez System stability test / Test all, obroty ustawione ręcznie na ~1000rpm)
(2) podczas odtwarzania pliku 1080p@50fps H264 AVC w VLC player
(3) podczas bezczynności (idle)

Dla (2) i (3) scenariusza obroty automatycznie dobierane były z PWM. Chłodzenie Intela przy obciążeniu miało 2000rpm. Z uwagi na ograniczenia płyty głównej zegar procesora pracował maksymalnie z częstotliwością 3.50 GHz.

Wyposażenie testowego zestawu:

Płyta główna Intel Desktop Board DH87RL: dostarczył sklep: Agito.pl
Procesor Intel Core i7-4770K (zegar Turbo 3.50 GHz): dostarczył sklep: Agito.pl
1 x napęd SSD 2.5 cala Kingston HyperX 96GB
Pamięć RAM 2 x 1GB DDR3 (Kingston HyperX DDR3-1600)
Zasilacz Antec HCP-750

Mit często powtarzany, że zwykły, "boksowy" wentylator Intela w zupełności wystarczy do wszystkich zastosowań został obalony. A więc do wydajnej pracy, wydajnego procesora nie wystarczy takie chłodziwo. Inne sytuacje zaobserwowane podczas testów - wentylatory Noctua NH-14S i NH-12S potrafiły także schłodzić procesor w pełni obciążony przy prędkości obrotowej 300rpm, temperatura dochodziła wówczas do około 70 stopni °C, ale cooler był prawie bezgłośny. Ustawiliśmy też testowo maksymalne obroty dla SilverStone TD03 (chodzenie cieczą), poziom 2350rpm, hałas był wówczas niemiłosierny, przypominający suszarkę, jednak względem 1000rpm temperatura spadła tylko o 2°C (do poziomu 51°C) . Przypominam, że testy dobywały się przy temperaturze otoczenia 26 °C.

Podsumowanie

Wiemy już, że chłodzenie to istotny czynnik w zestawie komputerowym, który często jest bagatelizowany podczas kompletowania komponentów, wraz z obudową i zasilaczem. Solidne chłodzenie sprawi, że nasz procesor będzie pracował w przeznaczonych dla siebie wartościach temperatur, hałas nie będzie dokuczliwy oraz zwiększy się szansa na wyższą wydajność, oferując potencjał przy overclockingu. Przy doborze radiatora trzeba sprawdzić jego wysokość, aby zmieścił się w obudowie oraz sprawdzić, czy nie będzie kolidował z modułami pamięci RAM, zwłaszcza jeśli posiadają one wysokie radiatory. Poza konstrukcją Intela, prezentowane w artykule chłodziwa to spore jednostki, wymagające dość sporo miejsca w obudowie. Poniżej sumaryczna tabela z głównymi zaletami i wadami poszczególnych modeli. Postanowiliśmy wyróżnić model Noctua NH-U12S, który wydaje się być chłodziwem idealnym, może poza dość sporą ceną.

Sprzęt do testów dostarczyły firmy:

	NOCTUA www.noctua.at

	SilverStone www.silverstonetek.com

	Dystrybutor CaseKing.pl www.caseking.pl